Basketball in Groningen

Door Ab Mandersloot

Het district Groningen van de NBB werd door de heer Struyk in het leven geroepen. Vanuit de Academie voor Lichamelijke Opvoeding waar hij o.m. docent was.
Voor deze assist gaf hij al eerder de set-up voor het district Groningen van de Volleybalbond, van welke bond hij later landelijk voorzitter werd.
Het district Groningen van de NBB kreeg vrij snel als spelmaker/voorzitter Martin Haak.
Hij stimuleerde de gymnastiekleraren van de middelbare scholen basketball in hun lesstof op te nemen en zo werd op het Praediniusgymnasium de gymnastiekleraar Veldink de eerste coach van het basketballteam, een team, zoals Wim Hofstee schrijft, dat al snel onderdeel werd van de gymnastiekvereniging van het Praedinius: Siegfried. Veldink leerde ons hoe je de veter van den lederen basketball zo kan knopen dat de bal zoveel mogelijk rond bleef.
Hofstee maakt in zijn bijdrage melding van de Griekse yell welke Siegfried vóór de wedstrijd in het Grieks schreeuwde. De vertaling daarvan hielden we geheim. Veldink en de school zouden het zeker onfatsoenlijk hebben gevonden. Hofstee zet deze traditie van geheimhouding voort. Laat ik volstaan met te verklappen dat de middelbare scholier van vandaag het heel gewoon vindt.
Martin Haak rekruteerde zijn medebestuursleden uit de korfbalwereld, Exercitia. Bijvoorbeeld Piet van Oers, Jules Huisman en uit de middelbare scholen. Zo kwam ik in het bestuur van het district terecht. Voor mij ligt een foto van het toenmalige Siegfriedteam: Hans Beekhuis, Gerard Hoekzema, Bruno van Albada, Dolf en Hans van Teerns, Rob Offerhaus, ondergetekende en Wim Hofstee. De laatste in grijs pak plus stropdas! Waarom?
En Willem was nog wel degene voor wie Siegfried de meeste boetes heeft betaald omdat hij weer eens zijn teamshirt was vergeten en in een gore grijze trui speelde. Echter het meest opvallende aan deze foto is dat Teun Schipper en zijn vriendin Corrie er al opstaan. Teun was coach van Siegfried voordat hij naar Donar overstapte.
In de competitie speelde ook een team van de opleidingsschool voor militaire sportleiders in Hooghalen. Wat waren we trots dat we daar als middelbarescholierenteam uitgenodigd werden om daar een wedstrijd te spelen. We werden als een geduchte tegenstander beschouwd. En Rinus Michels van Ajax deed bij de tegenpartij ook mee. Oef!
Die Siegfriedperiode was in de jaren 50-54. In die tijd is ook de eerste interland in Groningen gespeeld. Er staan twee landen in mijn herinnering gegrift: Frankrijk en een selectie van Chinezen. Waar die vandaan kwamen weet ik niet meer exact. Ik meen me te herinneren uit de Amerikaanse bezettingstroepen in Duitsland.
Waar werd die interland gespeeld? In de Korenbeurs? Dat kan toch niet waar zijn? Nee, in de grote zaal van de Harmonie in de Kijk in 't Jatstraat. En het bestuur maar stoelen sjouwen. We waren wat gewend want baskets opzetten en opruimen in de Korenbeurs was een zeer belangrijke bestuurstaak.
Na de Siegfriedperiode volgde voor mij twee jaar militaire dienst en daarna studeren en basketballen bij Donar, in het tweede team. Maar wel in de eerste klasse want er waren niet voldoende sterke teams om die klasse in te vullen. Daarom werd het tweede team van Donar toegelaten. En we wonnen bijna van het eerste, met één punt verschil. Desalniettemin eindigden we bijna onderaan in de competitie omdat het team vaak niet compleet was. Alleen tegen Donar I, dan waren we er allemaal.
Wanneer ik gestopt ben met spelen weet ik niet meer. Wel weet ik nog dat ik met Frans Krips namens het district Groningen naar de afgevaardigdenvergadering van de landelijke NBB ging om daar de belangen van de districtskampioen Donar te behartigen. Ze moesten er in het westen lang aan wennen dat het normaal was dat ze ook competitiewedstrijden helemaal in Groningen moesten spelen. En zo heeft het team waar Jan Mellema en Wim Hofstee over schrijven, ervoor gezorgd dat basketball in Groningen de plaats kon verwerven die ze nu in Groningen en de landelijke sport inneemt.
Datzelfde bracht dat team ook binnen Vindicat teweeg.
Uit het jaarverslag in de Almanak 1959:
"God Donar bewees dit jaar dat hij recht had op een ander plaatsje dan het verdomhoekje. Het wordt zo langzamerhand tijd dat het Corps bepaalde vooroordelen overboord zet. Gij functionarissen hebt hierin het goede voorbeeld te geven. De basketballafdeling verwierf het recht om in de landelijke hoofdklasse uit te komen."
Donar was niet meer alleen een gymnastiek- en schermvereniging.
En zo leidde de landelijke belangenbehartiging van Donar voor mij tot het begin van een lange bestuursperiode binnen de NBB, waarin ik er onder meer voor kon zorgen dat het pre-olympisch toernooi in Groningen werd gehouden. In 1960 was ik uit Groningen vertrokken, maar in de NBB kwam ik steeds weer Groningers tegen. Tot op het laatst toen Dolf van Teerns mij vroeg, toen ik allang met pensioen was, om in de Commissie van Beroep plaats te nemen waarvan hij voorzitter was.
Via Siegfried en Donar kwam ik in heel veel functies van de Basketball terecht. Enige dank mijnerzijds aan Dick Schmüll, hij introduceerde basketball in Nederland, en Martin Haak, en aan het eerste landelijke team van Donar is dus wel op zijn plaats.